Duhovnost i istorijsko nasleđe
Život u Sićevačkoj klisuri odvijao se u znaku duhovnog mira oslobođenog od straha, posebno u ratnim vremenima i viševekovnom ropstvu Srbije pod Osmanlijskim carstvom. Taj njen unutrašnji mir privlačio je mnoge duhovnike sa raznih prostora Balkana. Tako je sredinom 15. veka, počelo naseljavanje Sićevačke klisure kaluđerima koji su se, pred naletom Osmanlija, povlačili ka Zapadu. Među njima su bili monasi Grci, Bugari, ali i Srbi sa Svete gore. Sve brojniji monasi su u skrovitim, gotovo mitskim predelima Sićevačke klisure gradili manastire i crkve.
Tako je prostor Sićevačke klisure postao crkveno središte, neka vrsta male „svete gore“, u kojoj su se knjige pisale i oslikavale, crkve i manastiri obnavljali ili iz osnove gradili i živopisali.
Na sve veći značaj Sićevačke „svete gore“ uticala je i činjenica da je u vreme Osmanlija gušen verski i kulturni život hrišćana u okolnim gradovima, pa je veliki broj monaha preneo duhovni život u bespuća Sićevačke klisure.
Velike zasluge za razvoj duhovnog i umetničkog života u srpskim manstirima u prvoj polovini 17. veka imao je i patrijarh Pajsije (1614-1647.) koji je radio na obnovi manjih hramova, poput ovih u Sićevačkoj klisuri.
Po bespućima Sićevačke klisure i u njenim manastirima krili i mnogi ustanici i hajduci, što je još više jačalo crkve i manastire, duž doline Nišave.
U periodu od 1886. do 1887. godine inžinjerske jedinice srpske vojske probile su prugu kroz Sićevačku klisuru i po prvi put uspostavile železnički saobraćaj između Niša i Sofije, što je imalo veliki značaj za sve učestalije posete vernika i turista manastirima i crkvama Sićevačke klisure. U tom periodu manastir Sićevo bio je jedan od retkih manastira u Niškoj Eparhiji koji je bio u celosti sačuvan, uprkos Osmanlijskoj okupaciji.
Manastiri, crkve i crkvišta
Od manastira, na prostoru Sićevačke klisure nalaze se: manastir Svete Bogorodice u Sićevu i manastir Svete Petke „Iverica“ u naselju Ostrovica, kao i ostaci manastira Vavedenje Svete Bogorodice u Kulini (Sićevo) i manastira Uspenje Svete Bogorodice ispod brda Gradac.
Crkve koje se mogu posetiti u Klisuri su: crkva Svetog Nikole u selu Manastir, crkva Svetog Ilije u Sićevu, crkva Svetog Petra i Pavla u Ostrovici i crkva Svete Petke u Gradištu..
Crkvišta, ili mesta na kojima su nekada bile crkve, u klisuri su: crkvište u Kulini (Sićevo), crkvište Svetog Todora u Laništu, crkvište Svetog Ilije na čuki kod Gradišta, crkvište Svetog Nikole u selu Crnče, crkvište Svetog Petra i Pavla na Višegradu, ruševine crkve Svetog apostola Petra i Pavla u Sićevu i ostaci hrama Svete Petke u Proseku.
Spoljašnja veza: Wikipedia