Pračovek iz Sićeva
Epohalno arheološko otkriće koje će promeniti razumevanje evolucije čoveka i proces naseljavanja Evrope dolazi iz pećina Mala i Velika Balanica. Fosil vilice pračoveka koji je prof. dr Dušan Mihailović sa Filozofskog fakulteta u Beogradu pronašao 2006. godine jedan je od tri najstarija ikada pronađena ljudska ostatka, što su dokazala ispitivanja u Francuskoj, Velikoj Britaniji i Kanadi.
Pećina Mala Balanica je paleoantroploško i arheološko nalazište u jugoistočnoj Srbiji, u blizini Niša. Duga je 25 m, široka 8 i visoka 2,80 m. Nalazi se na 332 m nadmorske visine, oko 100 m iznad sadašnjeg toka reke Nišave, na južnoj padini Svrljiških planina, u Sićevačkoj klisuri, ispod sela Sićeva. Od ulaza u pećinu pruža se pogled na jugozapadni deo klisure.
U neposrednoj blizini je otvor pećine Velika Balanica koja sa Malom Balanicom gradi zajednički pećinski kompleks. Stene u kojima je pećina su jurske i kredne starosti, a njeno dno popunjava nekoliko različitih slojeva koji se sastoje od krečnjaka, šljunka, gline i peska.Rukovodilac međunarodnog istraživačkog tima, prof. dr Dušan Mihailović 2006. godine u pećini Mala Balanica pronašao je fosil vilice hominina (BH-1), koja se smatra za dokaz prisustva hajdelberškog čoveka u Evropi tokom srednjeg pleistocena.
Prema tvrdnjama prof. dr. Dušana Mihailovića, sprovedena istraživanja na ovom nalazištu omogućila su prikupljanje više hiljada alatki koje je proizveo pračovek-neandertalac koji je živeo na ovom prostoru Srbije u društvenim zajednicama od 10-15 članova koje su se uglavnom bavile sakupljanjem plodova i lovom. Prema tvrdnjama prof. dr. Dušana Mihailovića, sprovedena istraživanja na ovom nalazištu omogućila su prikupljanje više hiljada alatki koje je proizveo pračovek-neandertalac koji je živeo na ovom prostoru Srbije u društvenim zajednicama od 10-15 članova koje su se uglavnom bavile sakupljanjem plodova i lovom.
Fosilna vilica BH-1 (Balanica hominin 1) otkrivena je 1,5 m ispod trenutnog pećinskog poda. Dalji dokazi ljudskih aktivnosti ne mogu se detektovati u ovom sloju, što može biti posledica relativno malog posmatranog područja.
Njena starost utvrđivana je ECP tehnikom u laboratoriji dr Rinka i u nuklearnom reaktoru Univerziteta Mekmaster. Zatim je obavljeno datovanje uranovim nizom u Istraživačkom centru “Geotop” Univerziteta Kvebek u Montrealu, a datovanje infracrvenom stimulisanom luminiscencijom obavljeno je u Centru za primenu fizičkih istraživanja u arheologiji na Univerzitetu Bordo u Francuskoj. Sedimenti su analizirani na Univerzitetu Oksford Bruks u Velikoj Britaniji.
BH-1 predstavlja 6,7 cm dug fragment donje vilice. Na osnovu analize vilice može se zaključiti je pripadala odrasloj i relativno mladoj osobi, dok se njen pol ne može utvrditi. Ipak, nedvosmisleno se može reći da se radi o pojedincu roda Homo. Najpre se smatralo da je vilica stara između 200 i 300 hiljada godina. Međutim, 2013. godine, istraživanjem Vilijama Rinka iz Kanade, uz pomoć tri tehnike, utvrđeno je da je fosil star najmanje 397.000 i da je verovatno stariji od 525.000 godina, tako da pronađena vilica spada među najstarije evropske fosile srednjopleistocenskih hominina, još drevnije ljudske vrste, koja je prethodila neandertalcu.
Znači da su istu pećinu, ali u različita vremena, nastanjivala dva tipa pračoveka, najverovatnije pre više od 150.000 do 600.000 godina.